Η αλεπού και ο δρ Σιμαμούρα

Το πνεύμα της αλεπούς

https://www.epohi.gr/article/42408/to-pneyma-ths-alepoys

Γράφει ο Αντώνης Ν. Φράγκος  στην εφ. Εποχή (23 Ιανουαρίου, 2022)

Η πολυβραβευμένη γερμανίδα λογοτέχνιδα και μεταφράστρια Κριστίνε Βούνικε, γεννηθείσα στο Μόναχο, έχει γράψει μυθιστορήματα βιογραφίες και θεατρικά ραδιοφωνικά έργα. Με σπουδές στη Γλωσσολογία, στη Μεσαιωνική Γερμανική Φιλολογία και στην Ψυχολογία, μεταφράζεται στα αγγλικά, στα γαλλικά και για πρώτη φορά στα ελληνικά.

«Η αλεπού και ο δρ Σιμαμούρα», που εκδόθηκε το 2016 και βραβεύθηκε την ίδια χρόνια, αναφέρεται στη ζωή και τις περιπέτειες του διάσημου ιάπωνα νευρολόγου Σιμαμούρα Σουνίτσι (1864 – 1923). Η Βούνικε, η οποία αποφεύγει επιμελώς τη δημοσιότητα, χρησιμοποιεί το μυθιστόρημα εποχής καθώς συνδέει αληθινά πρόσωπα αλλά και ιστορικά γεγονότα με φίξιον παρεμβάσεις της. Και είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το πώς αυτή, μια δυτική διανοούμενη, ενσωματώνει στο κείμενό της πτυχές της ανατολικής σκέψης. Ο τρόπος γραφής απαιτεί να αφήσουμε έξω –έστω για λίγο– τις όποιες αριστοτελικές μας εμμονές· να αφεθούμε, στον «παράλογο», τον καθαρά συναισθηματικό κόσμο της γιαπωνέζικης παράδοσης. Ίσως, στην εισαγωγή να ξενίζει λίγο αλλά ο επιμένων αναγνώστης/τρια θα έχει όφελος, τόσο στους γνωστικούς ορίζοντες όσο και στην απόλαυση της γραφής. Αν σε αυτά προσθέσουμε και το λεπταίσθητο χιούμορ που υπονομεύει κάθε σεκάνς του έργου τότε έχουμε απέναντί μας ένα σπουδαίο σύγχρονο λογοτέχνημα.

Έχοντας δυτική μόρφωση ο γερμανομαθής Σιμαμούρα αμφισβητεί κάθε δεισιδαιμονία της πατρίδας του. Το στόρι άρχεται όταν το καλοκαίρι του 1891, ο νεαρός γιατρός περιπλανιέται στην ιαπωνική επαρχία με σκοπό να εξετάσει γυναίκες που έχουν καταληφθεί απ’ το «πνεύμα της αλεπούς». Κατόπιν της εμπειρίας τούτης ο εκκολαπτόμενος νευρολόγος στέλνεται ως αντιπρόσωπος της χώρας του στα επιστημονικά κέντρα της Δύσης, –Παρίσι, Βερολίνο και Βιέννη– όπως συγχρωτιστεί και ανταλλάξει απόψεις με τους μεγάλους της νευρολογίας και της ψυχιατρικής: Τουρέ, Σαρκό, Φρόιντ και Μπρόιερ. Εκεί προκύπτουν μια σειρά αντιγνωμίες ακόμη και συγκρούσεις για μια επιστήμη, τη Νευρολογία, που ακόμη είναι στα σπάργανα. Ο Σιμαμούρα αντιμετωπίζεται ως εξωτικός ασιάτης καθώς οι μεγαλόσχημοι, του Σαρκό προεξάρχοντος, προάγουν τη λεγόμενη υστερία των γυναικών σε ανακάλυψη του αιώνα, ενώ με τον ξαφνικό θάνατο του τελευταίου οι ασθενείς του, στο περίφημο νοσοκομείο Σαλπετριέρ, θεραπεύονται ως δια μαγείας!

Άμα τη επιστροφή του στην πατρίδα ο δρ Σιμαμούρα κατοχυρώνει τη θέση διευθυντή στην Πανεπιστημιακή Νευρολογική Κλινική του Κιότο και σύντομα αποκτά, ένεκα των ερευνών του, φήμη μεγάλη.